Evdeki ilaçların yüzde 90’ı gelişigüzel çöpe atılıyor

Mevcut  durumda milyonlarca ilaç çöp olarak atılıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) yaptığı çalışmaya göre evlerdeki ilaçların yüzde 90’ı bilinçsiz bir ÅŸekilde doÄŸaya karışıyor. SaÄŸlık Bakanlığı, diÄŸer hastaların saÄŸlığını tehlikeye düÅŸürebileceÄŸi endiÅŸesiyle evlerde kullanılmış ilaç toplanmasına izin vermiyor. Evlerdeki ilaçların atık anlamında toplanmasında yetki sadece Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı’na ait. Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel MüdürlüÄŸü Atık Dairesi BaÅŸkanı Zeki TerzioÄŸlu da ilaçların toplanması ile ilgili uygulama aÅŸamasına geçen bir çalışmanın bulunmadığını söylüyor.

TerzioÄŸlu, belediyeler tarafından ilaç getirme merkezlerinin kurulması yönünde çalışma yürüttüklerini anlatıyor. Bu sistem uygulamaya geçtiÄŸi takdirde vatandaÅŸ iÅŸine yaramayan, son kullanma tarihi geçmiÅŸ atık ilaçları bu merkezlere bırakabileceÄŸini kaydediyor. TerzioÄŸlu, ÅŸöyle devam ediyor: “Burada toplanan ilaçların bazıları geri dönüÅŸüme gönderilecek, bazıları imha edilecek. Ä°laç geri getirme merkezlerini büyükÅŸehirlerden, 400 binin üzerindeki nüfuslardan baÅŸlayarak kurdurma zorunluluÄŸu getiriyoruz. Bu konudaki 12 yönetmeliÄŸi bir yönetmelik altında toplayacağız.”

Türkiye’de profesyonel anlamda ilaçları toplayan tek kurum Ä°stanbul Eczacı Odası. O da evlerden deÄŸil eczanelerde bu iÅŸi yapıyor.  Eczanelerde son kullanma tarihi geçmiÅŸ ilaçları topladıklarını dile getiren Ä°laç Atık Yönetim Sistemi Sorumlusu Sinem SakacıoÄŸlu, Ä°stanbul’da GaziosmanpaÅŸa ve BayrampaÅŸa’da baÅŸlayan uygulamanın 22 Åžubat’tan sonra bütün ile yayıldığını belirtiyor. Daha sonra ilaçlar Kocaeli’nde yakılarak imha ediliyor.

TopraÄŸa karışan ilaç besin zinciriyle insan vücuduna giriyor

Ä°stanbul Üniversitesi (Ä°Ü) Mühendislik Fakültesi Çevre MühendisliÄŸi Bölümü ÖÄŸretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. KurtuluÅŸ Özcan, ilaçların tehlikeli atık statüsünde deÄŸerlendirildiÄŸini belirtiyor. Ä°laçların son kullanma tarihine kadar uygun koÅŸullarda muhafaza edilmesi gerektiÄŸini kaydeden Özcan, “Ä°laçların asla hane atığı dediÄŸimiz mutfak çöpleriyle, banyolardan çıkan çöplerle karıştırılmaması gerekir.” uyarısında bulunuyor.

Ä°laçların mutlaka evsel çöplerden ayrı toplanması gerektiÄŸini ifade eden Özcan, “EÄŸer ilaçlar mutfak çöpleriyle birlikte doÄŸaya karışırsa, öncelikle kimyasal oldukları için hemen su ortamında çözülürler. Sızıntı suları dediÄŸimiz yapılarla birlikte yer altı ve yer üstü sularına karışabilirler. Bu ÅŸekilde doÄŸal döngüye girerler ve bir ÅŸekilde mutlaka besin zinciri yoluyla insan vücuduna nüfuz edebilirler.” diye konuÅŸuyor.

KurtuluÅŸ Özcan, yapılması gerekenleri ÅŸöyle anlatıyor: “Bu konuda herkese görev düÅŸüyor. Son zamanlarda ekranlarda gördüÄŸümüz ‘Kamu Spotu’ ile insanlar çeÅŸitli konularda bilinçlendiriliyor. Hane atığı ilacı konusunda da böyle bir çalışma yapılarak vatandaÅŸlar bilinçlendirilebilir. Yönetmelikte, belediyeler atık ilaçları toplar ya da toplattırır diye bir ifade var. VatandaÅŸ belediyeyi arayıp evinde atık ilaç bulunduÄŸunu söylediÄŸi zaman belediyeler gelip alıyor. Ancak ilaç atığı toplayan firmanın Çevre Bakanlığı’ndan lisans almış firmalar olması gerekiyor.”